www.memleketimvan.com Genel Koordinatörü Berfin Bahçeci, sizin için Balcı Dede ile röportaj yaptı. Metin Elaslan nasıl namı diğer dede oldu? Arıcılık hikayesi yaklaşık 100 yıl öncesine dayanan dedesi, Türkiye’nin ilk arı evini neden yaptı? İşte Balcı Dede’nin hikayesi…
Dedem Hacı Said Elaslan, arıcılığa 1925 yılında başladı. Van’ın Çatak ilçesinde ilk arıcılık yapan aile biz olduk. Dedem Hakkari'den aldığı borç parayla 23 kovan almış ve Van’ın Çatak İlçesi Konalga Köyü’nde arıcılığa başlamış. Böylece Van’da arıcılık yapan ilk ailelerden biri olmuşuz.
“Çatak arıcılığa elverişli bir ilçe”
Çatak yüksek rakımı sayesinde arıcılığa elverişli bir bölge. Öyle bereketli olmuş ki dedemin getirdiği arıların sayısı gittikçe çoğalmış. O günkü şartlarda yeterli sayıda kovan yokmuş. Dedem de söğüt ağaçlarının ince dallarından ve sepetlerden kovanlar yapmış. Çamurdan topraktan vs. vs. Sonra dedem tam anlamıyla bir arıcı olmuş.
“Türkiye’nin belki de dünyanın ilk arı evi…”
“Yüksek rakımdaki çetin kış şartları nedeniyle arıların bir kısmı ölmüş. Dedem belki tarihte, belki Türkiye’de belki de dünyada ilk arı evini yapmış. Böylece arı ölümlerini azaltmış. Merhum dedemi rahmetle anıyorum.”
“Doğu ve Güneydoğu’da bir ilk”
“Babam Hacı Ali Elasan, yetişkin bir yaşa gelince, işi bir üst kademeye daha çıkararak profesyonel arıcılığa başlıyor. Bitlisli bir askerlik arkadaşı ile beraber Ordu'nun Fatsa ilçesinde gidip, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da bir ilki gerçekleştiriyor. Binlerce kovan arısını yaklaşık 20-25 kovan arıyı kamyonlarla Van’a getiriyor.”
“Ballar tenekelere konuyor”
“Allah’ın izniyle babam o kadar fazla bal elde ediliyor ki, balları nereye bırakacağını bilmiyor. Balları ezerek yağ ve zeytin tenekelerine koyuyorlar. Konalga köyü merhum Ecevit döneminde, 1999-2000 yılları arasında örnek köy olarak gösterilip konutlar yapıldı. Şimdi köyümüzde hemen hemen herkesin mutlaka kovanları vardır. Köyümüzde arıcılığın yanı sıra hayvancılık da yapılıyor.”
“Van’da sıcak satışa 1988’de başladık”
“Çatak’ta arıcılık ile anılmaya başlandık. Kanatlarını saniyede 200 kez sallayan arılar gibi tam anlamıyla işe atıldıktan sonra, Van merkezde1988'de ilk defa balın sıcak satışını yapmaya başladık. Van’da şubelerimiz var. Aynı zamanda Van'da Arıcılar Birliği Başkanlığı’nı da yapıyoruz. Büyük bir potansiyel olan Van’da binlerce aile geçimini arıcılık ile sağlıyor.”
“Başarılara imza attık”
“Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da ilk defa ISO kalite belgesini bizi aldık. 2000 yılında Hürriyet gazetesinin yaptığı araştırmada en genç girişimci seçildim. 2017'de en prestijli marka olarak seçildik.”
“İşimizi severek yapıyoruz”
“İşimizi severek yapıyoruz ve tatlı bir işle uğraşıyoruz. İnsanlar bizi güler yüzümüzle biliyor ve seviyor.”
“Bol bitki çeşitliliği var”
“Yabani süpürge otu, kekik ve geven biliniyor ama köyümüzde daha ismini bilmediğimiz çok sayıda bitki çeşidi var. Endemik türler de var. Bir işçi arının ömrü 40 gün ve bu sürede 2-3 gram bal yapıyor. Bunun için de yaklaşık 2.000 çiçeği geziyor. Arıların 500 gr bal yapabilmesi için yaklaşık 2 milyon çiçeği ziyaret etmeleri ve 88 bin km yol katetmeleri gerekiyor. Bir kovandaki arıların çoğu dişidir, ama yalnızca 1 kraliçe arı vardır, yani sadece dişi arılar bal yapıyor.”
“Arıcılık kutsal bir meslek”
Üzerinde ayetlerin bulunduğu arıcılık kutsal bir meslektir. Aynı zamanda zevkli bir iş ama kolay değil. Tanıdığımız birçok memur emekliliğinde hobi olarak başlıyor ama sonra profesyonel arıcı oluyor.”
Arılar ile ilgili ayetler var
“Allah’u Teala, Nahl suresinin 68. ve 69. ayetlerinde şöyle buyuruyor.”
68 - Senin Rabbin bal arısına şöyle vahyetti: Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kuracakları kovanlardan kendine evler edin.
69 - Sonra meyvaların hepsinden ye de, Rabbinin (sana) kolay kıldığı yollara gir, diye ilham etti. Onların karınlarından renkleri çeşitli bir bal çıkar ki, onda insanlar için şifâ vardır. Şüphesiz ki bunda düşünen bir millet için, büyük bir ibret vardır.
Görünen iki gözü olan ama aslında 5 gözü olan arılara Allah’u Teala öyle bir hikmet vermiş ki binlerce kovanı aynı renkte yan yana bıraksanız bile hiçbir arı diğer arının kovanına girmez.
“Van artık bal merkezi oldu”
Ege'de zeytincilik ne ise bölgemizde de balcılık odur. Van'da kişi başına yıllık 1 kilo bal tüketiliyor. Van artık arıcılığın merkezi olmuş ve arıcılıkta bir depo haline gelmiş. Karadeniz'den bile arıcılar gelip arılarını yaylalarımıza bırakıyor ve ballarını burada stok ediyor. Sonra tüccar gelip Van’dan alıyor.”
“Van balına sahip çıkmamız gerekiyor”
“Van balı tarihte de önemli bir yere sahiptir. Osmanlı döneminde saraya gelen misafirlere Van balı ikram edilirdi. Düşünelim ki bugün Cumhurbaşkanlığına gelen devlet başkanlarına, Van balı ikram ediliyor. Van balı en kıymetli hediyeydi.”
“Van denince…”
“Van'da arıcılıkla geçimini sağlayan binlerce aile var, yüzlerce esnafımız var. Van denince akla kahvaltısı, otlu peyniri, balı, gölü, kilimi ve kedisi gelir. Van kahvaltısının zengin menüsünde de Van balı yerini alır. Bu nedenle gerçekten Van balına önem vermeliyiz. Özellikle çocuklarımıza ve herkese Van balını tavsiye etmeliyiz. Bayanlar da yüz maskesi olarak Van balını kullanabilir.”
“Düşük fiyatlara dikkat?”
“Bazı marketlerde ve televizyonlarda düşük fiyatlara satılan ballar gördük. Endüstriyel olan yani makineler ile yapılan ballardır, arının balları değil. Onlar bal değil reçel gibi ürünlerdir. Bal olsun ama şekerli olsun, bu önemli değil. Gerçek bal donar ama marketlerdeki bazı ballar yıllarca kalsa da donmaz ve renk değiştirmez çünkü içerisinde katkı maddeleri var.”
“Gerçek bal donar”
“Gerçek bal donar ve halk dilinde buna şekerleşme deniyor, gerçek olmayan bal donmaz ve şekerlenmez. Mısır piramitlerinde 3 bin yıllık donmuş halde bal bulundu. Dünyada bozulmayan tek gıda baldır. Gerçek bal bozulmaz, kokmaz ve donarak kendini muhafazaya alır, şekerleşme denen olay budur.”
“Bal nereden alınmalı?”
“Öncelikle gerçek bal almak için, bal adlığınız kişiye güvenmeniz gerekiyor. Bu açıdan sadece bal satışı yapan işyerlerinden bal alınmasını tavsiye ediyoruz. En azından herhangi bir sorunda karşınızda bir muhatap olur. Dört bir yanda seyyar bir şekilde satılan ballar konusunda dikkatli olunması gerekiyor.
“Süzme bal mı petek balı mı?”
“Süzme bal mı petek bal mı almak lazım. Baldaki asıl şifa ağızda sakız gibi olan mumundadır. Süzme bal arındırılmış halidir.
Balcı Dede ismi nereden geliyor?
“1988 yılından beri Van'da bal satışı yapıyoruz. Müşterilerimizin yanı sıra yerli veya yabancı turist geldiğinde, babam derdi ki biz dededen kalma arıcıyız. Her gelene dede dede deyince, ben de dede mesleğimiz olarak Balcı Dede ismini verdik. Bu işin duayenlerinden olduğumuzu göstermek istedik, biraz da akılda kalması için sempatik olsun istedik. Tüm bileşenleri bir araya getirdiğimizde Balcı Dede gibi güzel bir marka ortaya çıktı. İki yıl önce isim tescil hakkını da alarak patent işlemlerini tamamladık. ISO kalite belgemizi de aldık.”
“Koşulsuz iade garantisi veriyoruz”
“Türkiye'nin her yerine ücretsiz kargo ile bal gönderiyoruz. Hatta ilçelere kadar sipariş alıyoruz. Müşterilerimizden balı beğendikten sonra ücreti alıyoruz. Kapıda ödeme imkanı da tanıyoruz. Beğenilmemesi durumunda şartsız ve koşulsuz iade garantisi de veriyoruz.
VANSPOR 8. SIRADA
KUŞAN, ÇARPICI KONUŞTU
SERT AÇIKLAMA..!
YERELE DİKKAT ÇEKİLDİ
TURİZM ÇAĞRISI YAPTI
OTO KORUMA ŞART..!
