Tahmini verilere göre, dünyadaki yaklaşık 7 milyar 700 milyon ton perlit rezervinin yaklaşık yüzde 74’ü yani 5 milyar 698 milyon tonu Türkiye’de. Türkiye rezervinin yaklaşık yüzde 55’i yani 3 milyar 133 milyon 900 bin tonu Van’da. Bu dünya rezervinin yaklaşık yüzde 40,70’nin Van’da olduğunu gösteriyor. Tonu yaklaşık 2 bin liradan satılıyor.
Van dünya değerlerini barındıran bir kent. İnternetten yaptığımız araştırmanın tahmini verilerine göre, Van’da perlit hazinesi yatıyor.
İnci Perlit’i kuran Yüksek Kimyager Hakan Dönmez, Memleketim Van Dergisi olarak internetten bulduğumuz tahmini değerlerin de doğru olduğunu ancak bu oranlar ile ilgili çalışma yapan hocaların henüz makalelerini yayınlamadıkları için bilimsel literatüre geçmediğini söyledi ve 1990 verilerini bizimle paylaştı.
VAN’DAN DÜNYAYA AÇILMAK İSTİYORUZ
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kimya Bölümü’nden mezun olan Yüksek Kimyager Hakan Dönmez, Organik Kimya Bölümü’nü bitirdi. Perlit üzerine yüksek lisans yaptı ve yeni girişimci olarak piyasaya atıldı. İşte genç girişimci Dönmez’in Memleketim Van Dergisi’ne yaptığı çarpıcı açıklamalar.
Türkiye daha fazla ithal ediyor
Perlit madeninde dünyadaki rezervlerin yüzde 74'üne sahip olmasına rağmen, Türkiye bu madeni ithal ediyor. Türkiye aynı zamanda İngiltere, Fransa, Danimarka, Hindistan, Makedonya, Venezüella, S. Arabistan, Brezilya ve G. Kore'ye ihracat da yapıyor. Yunanistan ve ABD'nin üretimde lider. Bu gerçekleri gören Dönmez, “Van'ımıza perlit fabrikası kurmak ve başta İran olmak üzere dünyaya açılmak istiyoruz.” diyor.
Topraksız tarım
“Amerika ve Avrupa'daki ülkeler perlitli tarıma geçti. Özellikle seracılıkta çok kullanılmaya başlandı. Topraksız tarımın ana maddesi olan perlit sayesinde Van'da yetiştirilemeyecek ürün yok. Perlitli seracılık ile neredeyse her ürün elde edilebilir. Mesela konkart, orkide, kalançu, siglament, açelya ve arap saçı gibi birçok saksı türü bitkiler yetiştirilebilir.”
Kapalı alanlarda yetiştiricilik
“Ülkeler artık beton yığınına döndü, bu nedenle kapalı alanlarda tarım yapılmaya başlandı. Artık insanlar saksılarda perlit kullanarak cüzi miktarda su ile normal sulamanın onda biri kadar suyla tarım yapabiliyor.”
Perlit nedir?
“İnci taşı' olarak da bilinen perlit, ısıtıldığında 4 ila 30 kat genleşebiliyor. Altı yıllık kullanım ömrü olan perlit, bitkilerin daha rahat hava ve su almasını sağlıyor. Yüzde 82’lik silisyum dioksit oranı sayesinde haşere ve çevresel bütün zararlı etkenlerden koruyor. Zararlı otların çıkmasını engelliyor. Suyu içine çekebildiği için toprak suyu istediği zaman suyu veriyor. Bitkilere canlılık ve direnç de sağlıyor.”
KULLANIM ALANI ÇOK ÇOK GENİŞ
Nerelerde kullanılıyor?
İnşaat
Hafif, ısı ve ses yalıtımı, ateşe dayanıklılığı ve kimyasal etkilerden zarar görmemesi özellikleri nedeniyle, en fazla inşaat sektöründe kullanılıyor. Perlit arkeolojik kazılarda da değerlendiriliyor.
Tarım
Genleştirilmiş perlit toprağı havalandırıyor, nemini koruyor. Yüzey sularının kontrol ediyor ve toprağa sızmasını sağlıyor. Golf sahaları, parklar ve bahçelerin çimlendirilmesinde.
Sanayi
Gıda, tıbbi ilaç, kimya ve gübre sanayiinde, meyve sularının nektarlarının süzülmesi, çeşitli alanlarda filtrasyon ve süzme işlemlerinde, yüzme havuzlarında ve kot giysilerin yıkanmasında kullanılıyor.
Karlı, buzlu yollara tuz yerine perlit
Karlı yollarda tuz yerine perlite dökülerek kaymayı önlemede kullanılıyor.
Türkiye’de nerelerde perlit var?
Doğu Anadolu’da Van, Erzurum, Kars, Muş, Ağrı ve Bitlis. İç Anadolu’da Ankara, Nevşehir, Kayseri. Ege’de İzmir ve Balıkesir.
GRAFİK (1990 verileri)
Ülkeler Milyon ton
Türkiye 60
Van (Türkiye’nin %70’i) 42
Yunanistan 50
Diğer AB ülkeleri 490
Filipinler 10
Japonya 10
Diğer Asya ülkeleri 30
ABD 55
Afrika ve Okyanusya 25
GRAFİK
TAHMİNİ VERİLER (YENİ)
Ülkeler Milyar ton (yaklaşık) %
Dünya 7 milyar 700 100
Türkiye 5 milyar 698 74
Van (Türkiye rezervinin) 3 milyar 133 milyon 900 bin 55 (Türkiye rezervinin)
Van (Dünya rezervinin yaklaşık yüzde 40,70’i Van Gölü ve çevresinde)
