İşte o rapor:
“28 Temmuz 2021 Çarşamba günü Başkale ilçesinde sağanak yağış neticesinde meydana
gelen sel felaketi 31.07.2021 tarihinde etkisini artırarak Esenyamaç Mahallesi ile Onikidere
mezrasında çok sayıda evde hasara yol açmış, tarım arazileri sel altında kalmış ve çok sayıda
hayvan telef olmuştur. Yaşanan sel felaketinin boyutlarını ortaya çıkarmak, oluşan maddi zararın ve köylülerin ihtiyaçlarının belirlenmesi, doğan zararların giderilmesi için yapılması gereken hizmetlerle ilgili kamuoyunu bilgilendirme amacı ile Hüda Par Van İl Başkanlığı olarak inceleme komisyonu oluşturulmuş ve neticede işbu rapor hazırlanmıştır.
Etkili olan sel felaketinde durumu yerinde gözlemlemek ve raporlamak amacıyla afet bölgesine ziyaretler gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla İl Başkanlığımız tarafından 31.07.2021 ve 01.08.2021 tarihlerinde iki ayrı ziyaret gerçekleştirilmiştir. Yine 04.08.2021 tarihinde HÜDA PAR Genel Başkan Vekili İshak SAĞLAM ve beraberindeki heyet ile bir ziyaret daha gerçekleştirilmiş ve rapora esas görüş ve gözlemler neticelendirilmiştir.
1- ESENYAMAÇ KÖYÜ
A- GÖZLEMLER
• ESENYAMAÇ köyü dere yatağına kuruludur.
• Köy 2500 civarı bir nüfusa sahiptir.
• Tamamen dağlık olan arazi üzerinde bulunan dere yatağına çok sık bir şekilde evler inşa
edilmiştir.
• İlgili dere yatağı ıslah edilmemiş olup, her türlü heyelan ve sel felaketlerine açıktır.
• Sel nedeni ile yüksek yerlerde kalan evler hariç nerdeyse köyün tamamı selden
etkilenmiştir. 11 ev tamamen yıkılmış, 30 civarı ev kullanılamaz hale gelmiştir. Onlarca
ev ağır hasar almıştır.
• Köyün tüm sokakları sel nedeni ile oluşan taş, toprak ve çamur ile doludur.
• Tarım arazilerinden dere kenarında olanlar büyük oranda zarar görmüştür.
• 15-16 civari büyükbaş hayvan telef olmuştur.
• 1 adet minibüs sele kapılmış ve kullanılamaz hale gelmiştir.
• 1 dükkan eşyaları ile beraber kullanılamaz hale gelmiştir.
• İlgili devlet kuruluşları ilk günden itibaren köylülerin yanında yer alıp, yeme, içme,
giyinme gibi ilk ihtiyaçları ve geçici konaklama için çadır ihtiyaçlarını karşılamıştır.
• Kamu görevlilerinin köylüler ile samimi ve ihtiyaçlarını giderme noktasında özverili
olduğu görülmüş, köyde enkaz ve çamurun kaldırılması için iş makinalarının çalışmakta
olduğu tespit edilmiştir.
• Kaymakamlığın, muhtarın ve köy dışında bulunan çobanın erken uyarıları ile köylülerin
evlerini terk etmiş olmaları çok sayıda can kaybıyla sonuçlanabilecek büyük bir felaketi
önlemiştir.
B-GÖRÜŞÜLEN KİŞİLER
• Kaymakam ASIM SOLAK
• Muhtar AYHAN KORKMAZ
• Köy Halkı
• Köy İmamı
• Askeri Komutan ( köyde güvenlikten sorumlu Binbaşı)
• Afad Görevlileri
C-TALEPLER
• Köy Halkı, Muhtar ve İmamın ortak talebi; köyün Afet Bölgesi ilan edilmesi.
• Köy içindeki enkazın acilen kaldırılması.
• Dere yatağının ıslah edilmesi.
• Kalıcı konutların kış gelmeden yapılması.
• Dere yatağının dışında, daha yaşanılabilir alanlarda evlerin yeniden inşa edilmesi.
• Selden zarar gören tarım arazilerinden kaynaklı zararların giderilmesi.
• Köy halkının geçim kaynağı olan hayvanların telef olmasından kaynaklanan zararların
giderilmesi.
• Yok olan ve kullanılamaz hale gelen ev eşyalarının temini için mali yardım yapılması.
2- BAŞKALE MERKEZ
Genel Başkan Vekili ve GİK Üyelerinin de aralarında bulunduğu heyet selin etkili olduğu
ve zarar verdiği ilçe merkezini bizzat gezmiş, sorunları birinci ağızdan dinlemiştir.
A-GÖRÜŞÜLEN KİŞİLER
• Kaymakam ASIM SOLAK
• Esnaflar
B- GÖZLEMLER
• Selden etkilenen esnaf, dükkânların bulunduğu alanın yokuş aşağı olduğunu beyan
etmiş ve Başkale’nin yüksek yerlerinden ani yağış nedeni ile oluşan sel ve taşkınların
doğrudan bu esnafların iş yerlerine doğru geldiği gözlemlenmiştir.
• Başkale ilçe merkezine gelebilecek sel felaketlerinin önüne geçmek adına ilçe dışında
istinat duvarının ve DSİ kanallarının olduğu gözlemlenmiştir.
• Ancak söz konusu duvar ve kanalların yıllar içerisinde oluşan sel ve yağışlar nedeni ile
dolduğu ve oluşan son seli engellemede yetersiz kaldığı görülmüştür.
• Yetersizliğine rağmen istinat duvarı ve DSİ kanalları selin getirdiği çamur ve taşları
tutarak daha büyük bir felaket yaşanmasının önüne geçmiştir.
• Zarar tespit komisyonlarının bir kısım esnafın zararını tespit ettiği ancak bir kısım
esnafın zararının halen tespit edilmediği görülmüştür.
• İlçe merkezi sel nedeni ile oluşan çamurdan temizlenmiştir.
C-TALEPLER
• İstinat duvarı ve DSİ kanalları temizlenip yenilenmeli ve işlevini tam görecek bir
kapasiteye kavuşturulmalıdır.
• Zarar tespit komisyonları geri kalan esnafın da zararlarını tespit etmeli ve gerekli
ödemeyi yapılmalıdır.
• Zarar nedeni ile devlete olan borçlar ötelenmeli ve mali destek sunulmalıdır.
SONUÇ VE ÖNERİLER
A- ESENYAMAÇ KÖYÜ AÇISINDAN
1- Esenyamaç köyü “ Afet Bölgesi” ilan edilmelidir.
2- Köy içindeki enkaz acilen kaldırılmalıdır.
3- Dere yatağı ıslah edilmelidir.
4- Kalıcı konutlar kış gelmeden yapılmalıdır.
5- Dere yatağının dışında, daha yaşanılabilir alanlarda evler inşa edilmelidir.
6- Selden zarar gören tarım arazilerinden kaynaklı zararlar giderilmelidir.
7- Köy halkının geçim kaynağı olan hayvanların telef olmasından kaynaklanan zararlar
giderilmelidir.
8- Yok olan ve kullanılamaz hale gelen ev eşyalarının temini için mali yardım yapılmalıdır.
B- BAŞKALE MERKEZ AÇISINDAN
1 İstinat duvarı ve DSİ kanalları temizlenip yenilenmeli ve işlevini tam görecek bir
kapasiteye kavuşturulmalıdır.
2 Zarar tespit komisyonları tarafından geri kalan esnafın da zararları tespit edilmeli ve
gerekli ödeme yapılmalıdır.
3 Zarar nedeni ile devlete olan borçlar ötelenmeli ve mali destek sunulmalıdır.”