İşte böyle büyük bir değere sahip çıkmak gerekiyordu. Hem 50’ye yakın türü olan Van kilimi için hem de Van-Hakkari ortak motifleri için Coğrafi İşaret Tescili (CİT) başvurusu yapıldı. Böylece Van’ın yanı sıra bölgesel olarak coğrafi işaret de alınabilecek. Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar, başvuruyu VANTSO üzerinden gerçekleştirdi. 

Sabır istiyor, aylar alıyor bir kilimi dokumak. Bir zamanlar herkesin evinde kilim vardı. 1950’li yıllardan sonra kilim sanatı ticari alana dönüştü. Yüzyılların geleneğiydi, kadınlar büyük bir sabırla kilim dokurdu. Van kiliminin de tarihi hayli eski.

Van kiliminin 50’ye yakın türü var

Çocukluğundan (11 yaşından beri) kilim sanatı ile uğraşan Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar, Van ve Hakkari kilimlerini anlatı. “Van kiliminin 50'ye yakın türü var ve motif olarak da çok zengin. Başka kültürlerden de etkileşimi söz konusudur. Arşivlerimiz mevcuttur.”

Van kilimi Türkiye için muazzam bir sanat

“Teknik olarak 5 değişik teknikte dokunur. Van kilimleri bir dokuma, sumak dokuma, sêgur dokuma, halı dokuma, berceste dokuma gibi değişik tekniklerle dokunur. Bazı Van kilimlerinde bu tekniklerin hepsi mevcut. Bu da Van kiliminin sadece Van için değil Türkiye için çok muazzam bir sanat ve turizm kaynağı olduğunu gösterir.” 

CİT müracaatında bulunduk

“Bu işin ehli ve uzmanları olarak tükenmekte olan bu sanatın canlı tutulması için elimizden geleni yapmak zorundayız. Ne yazık ki teknolojinin dezavantajlarından dolayı gittikçe azalan bir sanat oldu. Bu nedenle Coğrafi İşaret Tescili için müracaatta bulunduk. Birkaç çeşit haricinde bazı motifleri hem Van'da hem Hakkari'de rastlayabiliriz Biz bir hafıza olarak Van kilimleri üzerinde çalışıyoruz. Net olarak Van'a has olan motifler üzerinden, Van kilimi olarak, ortak motifler için ise Van ve Hakkari kilimi olarak başvurduk. ” 

Van’a has orijinal motifler

Emeni, Birgül, Sarya, Gülşivan, Gülvani 

Hakkari’ye has orijinal motifler

Herki, Dizey, Jirki, Kaşuran 

Üniversite mezunu olan Hamza Acar, 44 yaşında. 20 yaşından sonra profesyonel olarak kilim sanatı ile uğraşıyor. Kök boya yapıyor ve halı-kilim dokuyor. 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na müracaat ederek ustalık belgesi aldı. Bakanlık zanaatkar belgesi var. Mesleğini çok keyifle ve zevkle yapıyor. 

Emeni türünün içerisinde Gülsarya motifi yüzyıllardır süregeliyor. Tarih sahnesini gösteren, geçmişin kültürünü ve dini değerleri işleyen bu motifler çok önemli. Mesela Urartu motifleri buna örnektir. Bazı kilimlerde halay motifleri görülüyor. 

Van ve Hakkari türleri arasında bir geçişkenlik vardır. Mesela birgül sarya kilimi Hakkari'deki Jirkiler tarafından dokunurken, Çatak’taki Alanlar, Gevdanlar veya Hertoşiler tarafından da dokunuyor. Bu açıdan baktığımızda Van kilimi ve Hakkari kilimini birbirinden ayırmak çok zordur. Akrabalık bağı da var. 

Yorum Ekle

Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum GÖNDER

×

Kullanıcı Sözleşmesi

"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği Site’de paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir. Memleketim Van - Van haber - Van haberleri, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin Site’de yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Memleketim Van - Van haber - Van haberleri, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler’e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "