Özel Haber-Fotoğraf: Berfin Bahçeci
Cumhuriyet Caddesi’ndeki tarihi tekel binası, yıllardır atıl durumda bekliyor. Restorasyon ile kurtarılan binanın ne olacağı ise bir türlü netleşmedi. Tekel binasının ne olacağı adeta dilden dile dolaşan bir efsaneye döndü. Her seferinde yeni bir açıklama ile gündeme geliyor. Daha önce defalarca resmi olarak satışa çıkarılan ve her seferinde hak sahibi Mesih Aslan tarafından ilgili mahkemelere yapılan itiraz sonucu satışı iptal edilen Tekel binasının kültür evi müzesi olacağı açıklanmıştı. Son dönemde ise Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu Van’a dışişleri temsilciliğinin kurulacağını, Van Milletvekili Burhan Kayatürk ise temsilciliğin Tekel binasına kurulacağını açıkladı.
Van Kültür Evi Müzesi süreci devam ediyor
Memleketim Van Muhabiri Berfin Bahçeci’ye konuşan tarihi tekel binasının ve arsasının sahibi Mesih Aslan, son gelişmeleri anlattı. Tarihi binanın Van değerlerinin sergileneceği, Van Kültür Evi Müzesi hazırlıklarının yapıldığını söyleyen Aslan, dışişleri temsilciliği ile ilgili son gelen açıklamaların yine belirsizliğe neden olduğuna dikkat çekti. Aslan, “Van Kültür Müzesi kapsamında tekel binası, Van Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 206 yılında tescillendi. Van Valiliği ve Doğu Anadolu Ajansı (DAKA) desteğiyle yapılan yenileme çalışmaları binayı eski köhne halinden kurtardı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanan ve Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında, ‘Van Bedesten Çarşısı Yapımı ve Tarihi Tekel Binasının Turizme Kazandırılması” projesi devam ediyor. Tekel binasının Van Kültür Evi Müzesi olması içi Van İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne, binanın iç kısmında gerekli düzenlemelerin yapılmasında bir sakınca olmadığını, 1 Haziran 2023’te bildirdim. Bu kapsamda tarihi binanın arka tarafına bedesten yapılıyor.” dedi.
Dışişleri temsilciliği meselesi ne olacak?
Milletvekillerinden gelen son açıklamaların ardından yeninden başa döndüklerini belirten Aslan, “Müze ile ilgili olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla gerekli sözleşmeyi imzaladık ancak hazırlıklar sürerken, Dışişleri Bakanlığı Yurtiçi Temsilcilikleri birimi devreye girdi. Bakanlık yetkilileri Van’a gelip bir takım incelemelerde bulunmuşlar, oysa müze ile ilgili imzaladığımız sözleşmemiz var. Sürecin ne olacağını takibindeyiz.” şeklinde konuştu.
Devletimiz ile birlikte karar alıyoruz
Tekel binasının kullanımı noktasında devlet yetkilileri ile ortak karar aldıklarını belirten Mesih Aslan, “Tüm süreçleri devletimizin ilgili yetkilileri ile yürüttük. Yie devletimiz ile birlikte karar vereceğiz. Elbette ki mahkeme süreci devam etmektedir. Dedelerimizden bize kalan hakkımızı aramaya devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
Dedelerimizden kalan 400 yıllık miras, 152 yıllık tapumuz var
İşte Aslan’ın açıklamaları: “Atalarımdan, 1600’lü yıllardan kalma yaklaşık 400 yıllık bir mirasın, dedelerimin büyük bir emeği olan yerimiz ile ilgili mücadele veriyorum. Elimizde Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalma 152 yıllık tapu var. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti döneminde de babam Hüseyin Aslan adına tapumuz var ve 55 yıldan fazladır emlak vergisi ödüyoruz.
Tekel özelleşene kadar bize 18 yıl boyunca kira ödedi
Yüzyıllardır atalarım burada yaşadı, mevcut Tekel binası da adı Cihangir olan dedemin babası Harun’un yaşadığı evdi. O dönem dedemin dedesi olan Harun’a Haro deniyordu. Bu nedenle burada işlettiğimiz otoparkın adı Haroyan Otopark’tır. O dönem taştan yapılan ve ahşap döşemeleri olan evi dedem, 1952’de Tekel’e kiraya veriyor. Tekel kiraladıktan sonra evde bazı düzenlemeler yapıyor. Özelleşene kadar Tekel tam 18 yıl boyunca kiramız oldu. Kiracımız olduklarına dair belgelerimiz de elimizde var. Çaldıran depremi ile birlikte 1976'da betonarmeye çevriliyor.
"Binanın ve arsanın kullanım hakkı bizde"
“Elimizde belgelerimiz olmasaydı ihaleciler eliyle bina ve arsa çoktan elimizden alınmıştı. Tekel binası ve arkasındaki arazi şimdiye kadar 5 kez satışa çıkarıldı ve biz her seferinde itiraz ederek satışı iptal ettirdik.”
Gözler Yargıtay’da
Osmanlı’dan buyana Tekel’in de bulunduğu arsanın sahibi olan Aslan ailesi, hukuk mücadelesi veriyor. Gözler Yargıtay’da… Atalarından kalan arsaya sahip çıkan ve yıllardır hukuk mücadelesi veren Mesih Aslan, sona yaklaştı. Hak sahipliği meselesi çeşitli mahkeme aşamalarının ardından Yargıtay’a gönderildi. Gözler Yargıtay’ın vereceği kararda. Aslan ailesi adaletin yerini bulmasını istiyor.
Tekel’in kısa hikayesi
Tekel binasının bulunduğu arsa Osmanlı döneminden beri Aslan ailesinin mülkiyetinde. Öyle ki ailenin elinde Osmanlı tapusu da bulunuyor. Seferberlik olunca aile göç ediyor ve arsa 20 yıl sahipsiz kalıyor. Devlet Tekel binasını 1950’de inşa ettikten sonra arsaya el koyuyor. Ardından 1990’da ek binalar yapıyor. Özelleştirmenin ardından ise Tekel binası metruk bir hale geldi. Van depremlerinde zarar gören yeni yapılar Aslan ailesi tarafından yıktırıldı. Müze düzenlemesi ve bedesten inşaatı sürüyor. Dışişleri Yurtiçi Temsilciliği’nin kurulup kurulmayacağı merakla bekleniyor. Tarihi Tekel binası ise halen ayakta duruyor.