Türkmenoğlu
Lokman Hekim

50 TÜR VAN KİLİMİ VAR

50 TÜR VAN KİLİMİ VAR
13 Haziran 2025 19:06

Acar: “Van kiliminin 50'ye yakın türü var ve motif olarak da çok zengin."

Yüzyıllardır süregelen bir gelenek olan kilime, hayat, tabiat ve tarih dokunuyor. Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar, Van kilimlerini anlatı. “Van kiliminin 50'ye yakın türü var ve motif olarak da çok zengin. Başka kültürlerden de etkileşimi söz konusudur.”

Sabır istiyor, aylar alıyor bir kilimi dokumak. Bir zamanlar herkesin evinde kilim vardı. 1950’li yıllardan sonra kilim sanatı ticari alana dönüştü. Yüzyılların geleneğiydi, kadınlar büyük bir sabırla kilim dokurdu. Van kiliminin de tarihi hayli eski.

Van Kiliminin 50’ye Yakın Türü Var

Çocukluğundan (11 yaşından beri) kilim sanatı ile uğraşan Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar, Van kilimlerini anlatı. “Van kiliminin 50'ye yakın türü var ve motif olarak da çok zengin. Başka kültürlerden de etkileşimi söz konusudur.”

Figürler ve Motifler Arşivleniyor 

Acar, “Kaybolmak üzere olan bu önemli değerimizi korumak amacıyla öğrencilerimize aktarıyoruz. Kilim dokumalarımız devam ediyor. Ayrıca ip tedariğimiz var ve bu kültürel dokuyu sürdürüyoruz. Van kilimi ve Van halısının türlerinin korunması figürlerinin ve motiflrinin arşivlenmesi ile birlikte gelecek kuşaklara aktarılması konusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” diye konuştu.

Van Kilimi Türkiye İçin Muazzam Bir Sanat

Acar, “Teknik olarak 5 değişik teknikte dokunur. Van kilimleri bir dokuma, sumak dokuma, sêgur dokuma, halı dokuma, berceste dokuma gibi değişik tekniklerle dokunur. Bazı Van kilimlerinde bu tekniklerin hepsi mevcut. Bu da Van kiliminin sadece Van için değil Türkiye için çok muazzam bir sanat ve turizm kaynağı olduğunu gösterir.” dedi.  

Van’a Has Orijinal Motifler

Emeni, Birgül, Sarya, Gülşivan, Gülvani 

Hakkari’ye Has Orijinal Motifler

Herki, Dizey, Jirki, Kaşuran 

“Kilim Demek Tarihi Bir Doku Demektir”

Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar, Emeni türünün içerisinde Gülsarya motifinin yüzyıllardır süregeldiğini söylüyor. Acar, “Tarih sahnesini gösteren, geçmişin kültürünü ve dini değerleri işleyen bu motifler çok önemli. Mesela Urartu motifleri buna örnektir. Bazı kilimlerde halay motifleri görülüyor.” değerlendirmesinde bulunuyor. 

Van-Hakkari Türleri Arasında Geçişkenlik Var

Van ve Hakkari türleri arasında bir geçişkenlik olduğunu belirten Acar, “Mesela Birgül Sarya Kilimi Hakkari'deki Jirkiler tarafından dokunurken, Çatak’taki Alanlar, Gevdanlar veya Hertoşiler tarafından da dokunuyor. Bu açıdan baktığımızda Van kilimi ve Hakkari kilimini birbirinden ayırmak çok zordur. Akrabalık bağı da var.” şeklinde konuştu.

Birinci Görevimiz Van’ımızı Tanıtmak

Van Kalesi’nde yerli ve yabancı turistleri ağırlayan Acar, “Kilim değerlerimizi Van’ımızın çok önemli bir değeri olan Van Kalesi ile bütünleştirip hem halı kilim kültürümüzü yaşatmaya çalışıyoruz. Van Kalesi’ni anlatmak bizim için çok önemli. Bu konuda büyük gayretlerimiz var. Birinci görevimiz Van’ımızı en iyi şekilde tanıtmaktır. Bir kişiden dahi şikayet gelmemesi için mücadele ediyoruz. En önemlisi ise Van’ımızın turizmi için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz.” görüşlerine yer verdi. 

Kilimler Teknolojiye Karşı Direniyor

“İşin ehli ve uzmanları olarak tükenmekte olan bu sanatın canlı tutulması için elimizden geleni yapmak zorundayız.” diyen Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar, “Ne yazık ki teknolojinin dezavantajlarından dolayı gittikçe azalan bir sanat oldu. Biz bir hafıza olarak Van kilimleri üzerinde çalışıyoruz. Net olarak Van'a has olan motifler üzerinden, Van kilimi olarak, ortak motifler için ise Van ve Hakkari kilimi çalışmalarımız sürüyor.” ifadelerini kullandı. 

Kültürel Miraslar ve Turizm Uzmanı Hamza Acar’ın Kilim Merakı Sürüyor 

Baba mesleğini devam ettiren ve üniversite mezunu olan Hamza Acar, 52 yaşında. 20 yaşından sonra profesyonel olarak kilim sanatı ile uğraşıyor. Kök boya yapıyor ve halı-kilim dokuyor. 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na müracaat ederek ustalık belgesi aldı. Bakanlık zanaatkar belgesi var. Mesleğini çok keyifle ve zevkle yapıyor. 

Haber: van65haber.com


Yorum Ekle

kod


Adres: Cumhuriyet Caddesi İş Bankası Karşısı İşlek İş Merkezi Kat:1 No:1 İpekyolu / VAN