Tarih 1785 yılını gösteriyordu. Bundan tam 240 yıl önce, Erciş’ten Hama’ya uzanan bir göç serüveni yaşandı.

Tarih 1785 yılını gösteriyordu. Bundan tam 240 yıl önce Van’dan Suriye’ye, unutulmaz bir yolculuk ile göç serüveni yaşandı. Göçün ilk adımları, 18. yüzyılın sonlarında atıldı. 1785 yılında atıldı. Yüzyıllardır süregelen göçlerin hafızası, bu kez 240 yıllık bir hikâyeyle gün yüzüne çıktı. Van’dan başlayıp Suriye’ye uzanan ve kuşaktan kuşağa aktarılan serüven, sadece bir ailenin hafızasında değil, bölgenin tarihsel dokusunda da derin izler taşıyor.

Van Nire Hama Nire?

Yaklaşık iki buçuk asır önce Van’dan giden ilk kuşaklar, Suriye topraklarında kök salmaya başladı ama bir kök de Van’da kaldı. Göç serüveni, yıllar sonra Erciş ve Hama kuşaklarını birbirinden habersiz bıraktı. Coğrafyanın rüzgarına kapıldılar ama Suriye’deki, torunlar geçmişi merak ediyordu. 1988 yılında bir bağ bulundu. Nereye ait olduklarını, nereden geldiklerini, hangi aşiretten olduklarını duyuyorlardı ve biliyorlardı ama bir delil yoktu. El Hac Murad İbni Halid Ağa Elvani Elzirki kitabı ile birlikte her şey ortaya çıktı. 1785’ten 1988’e yani tam 203 yıl sonra, bir kitap akrabalık bağlarını ortaya çıkardı.

Abdullah Aras Göç Hikayesini Öğreniyor

Hama’da yaşayan akrabalar, 240 yıl önce başlayan ve kuşaklar boyunca devam eden bağın peşine düştüler. İmam hatip lisesinden yeni mezun olan Abdullah Aras, Erciş’ten Hama’ya uzanan göç serüvenini 1998 yılında öğreniyor. Şimdilerde MÜSİAD Van Şubesi Başkanı olan Aras, Van’a gelen torunlardan Muhammed Munkiz El Murat’tan aldığı son bilgilerle göç hikayesini şöyle anlattı:

Her Şey İsmail Paşa’nın Suriye’ye Davet Edilmesiyle Başlıyor

Muhammed Munkiz El Murat’ın büyük büyük dedelerinden olan Murat Halit Ağa, Mustafa Abdülaziz ve Ahmed Selim El Murat ile birlikte Hama’da yaşıyordu.  Murat Ağabek, Osmanlı döneminde 1785 yılında Suriye’nin Hama bölgesinin emniyetinden sorumluydu.  Ağabek, Erciş’te yaşayan İsmail Paşa’yı kendisine yardımcı olması için Hama’ya çağırmış. . Göç serüveni böyle başlamış. Murat Ağabek, İsmail Paşayla birlikte Hama'nın güvenliğinden sorumlu emniyet yetkilileri olarak görev yapmış. Ardından Ağabek, Hama’nın emniyetini İsmail Paşa’ya teslim etmiş. Murat Ağabek, şu anki Erciş’te yaşayan kuşağın 5 nesil babaları oluyor.”

El Hac Murad İbni Halid Ağa’ya Ait Olan Bir Kitap Ortaya Çıkıyor

Daha sonra aile güvenlik işinden ayrılıp ilimle uğraşmış. İlim faaliyetlerinde bulunurken, bunlar dedelerinden kalma kitabı buluyorlar. Suudi Arabistan’da üniversite hocası olan Muhammed Fadıl El Murat, kitabı buluyor. Böylece göçten 203 yıl sonra, 1988 yılında El Hac Murad İbni Halid Ağa’ya ait olan bir kitap ortaya çıkıyor. Kitapta, Van Zirki Meleke diye yazılı olduğu görülüyor. Kitabın sonunda El Hac Murad İbni Halid Ağa Elvani Elzirki yazdığını görüyor. Kitabın, Van'ın Zirki aşiretinden gelen Halit Ağa’nın torunu Molla Murat Ağa isimli bir alime ait olduğu anlaşılıyor. O dönemlerde kitabın sonunda kime ait olduğu yazılıyordu. Eski medrese usullerinde, kitap başkası tarafından götürülmesin diye, kitabın sonuna isim yazılırdı. Dolayısıyla bu kitap nerede bulunursa almayın, götürmeyin ve bu bir emanettir deniliyordu.

Atalarının İzini Sürmeye Başlıyorlar

Buna binaen merak ediyorlar ve diyorlar ki bu Zirki aşireti nedir, Molla Murat Ağa kimdir ve bu Van nerededir? Kitabın büyük büyük dedelerinden Murat Ağabek’e ait olduğunu anlıyor ve araştırma başlıyor. Van'ın Türkiye'nin bir ili olduğunu öğreniyorlar. Bunun üzerinde dedelerinden biri olan Muhammed Munkiz El Murat’ın amcası, Muhammed Fadıl El Murat 1988 tarihinde Van'a geliyor. Munkiz’in amcası, hanımı ve üç çocuğuyla birlikte Van’a geliyor. Muhammed Fadıl El Murat, üniversitede hocalık yapıyordu.

Muhammed Fadıl El Murat Ailesiyle Birlikte Van’a Geliyor 

Suudi Arabistan’da okuyan bir arkadaşım, Muhammed Fadıl El Murat’a  bana durumu anlatan bir mektup veriyor. Bu mektubu götür Van'da Abdullah Aras'a teslim et demiş. Ben de o zaman İmam Hatip'ten yeni mezun olmuştum. Geldiler buraya. Burada ben de tabii adamları tanımıyorum. Aynen böyle bir temmuz ayındaydı. Çok da fazla bir Arapçam yoktu. İmam Hatip Arapçası biliyordum.

Zirki Aşiretinin Erciş’te Olduğu Anlaşılıyor

Muhammed Fadıl El Murat ailesi arasında, Kürt asıllı ve Zirki aşiretinden oldukları Van ile bir bağlantıları olduğu söyleniyordu. El Hac Murad İbni Halid Ağa Elvani Elzirki kitabının ortaya çıkmasıyla bir nevi tescillenmiş oldu. Bu delil üzerine 203 yıl önce yapılan göç serüveninin peşine düşülüyor.  Aldık, araştırdık. Zirki aşiretinin Erciş’te olduğunu öğrendik. Erciş’e gittik ve araştırmaya başladık. Halit Ağa'nın torunlarının ve akrabalarının Haskan ve Hasdemir aileleri olduğunu öğrendik. Yunus Hasdemir’in yazıhanesine gittik. Ailenin büyükleri çağrıldı ve karşılıklı olarak birbirlerine dedelerin isimlerini söylemeye başladılar. Erdiş Zirki aşireti, beşinci nesil dede isminde buluştular.

37 yıldır kesintisiz her yıl Van-Erciş’e Geliyorlar

O gündür, bu gündür tam o 37 yıldır, Muhammed Fadıl El Murat, ailesiyle birlikte Van’a geliyor ve Erciş’teki akrabalarını ziyaret ediyor. Bu sene sağlık problemlerinden dolayı gelemedi, yerine abisinin oğlu yeğeni Muhammed Munkiz El Murat’ı gönderdi. İletişimin kesilmediği 240 yıllık göç serüveninin anıları sürüyor.

Türkiye’den Vatandaşlık Almaya Çalışıyorlar, Suriye’ye Dönecekler

Bu aile Suriye vatandaşıdırlar. Suudi Arabistan'da 40 yıl kaldılar. Suudi Arabistan'daki son yabancılara yönelik olan baskı rejiminden dolayı mecburen çıktılar. Türkiye'de ailenin büyük bir kısmı vatandaşlık aldı ama henüz vatandaşlık alamayan aile bireyleri bulunuyor. Suriye'nin iyileşmesini bekliyorlar, iyileşme sonrasında ülkelerine dönmeyi planlıyorlar. Muhtemelen vatandaşlık almayan aile bireyleri Hama'ya dönecek.

El Murat Ailesi Suriye’de Tanınıyor

Yıllarca Hama’nın güvenliğini sağlayan ardından da müftülük yapan ve ilimle uğraşan köklü El Murat ailesi Suriye’de tanınıyor.

Bu Yıl da Buluşma Gerçekleşti

Kuşaklar boyunca göçmen sayıldılar ama 5 kuşak sonra bu yıl da Erciş’te bir kavuşma daha yaşadılar. 240 yıl öncesine dayanan Erciş-Hama arasındaki ciddi anlamdaki akrabalık bağları gücünü koruyor. 

Haber: Van65 Haber Gazetesi

Yorum Ekle

Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum GÖNDER

×

Kullanıcı Sözleşmesi

"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği Site’de paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir. Memleketim Van - Van haber - Van haberleri, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin Site’de yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Memleketim Van - Van haber - Van haberleri, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler’e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "