Cumhurbaşkanlığı kararıyla, büyükşehir belediyesi sınırları içindeki 30 binin üzerinde nüfusa sahip ilçelerde basit usulde vergilendirme kaldırıldı. Van Bakkallar, Manavlar ve Kantinciler Odası Başkanı Eser Adıyaman, “Bu kararla yerel esnafa açık açık, yerel esnaf olarak kalmayın, dükkanınızı kapatın, gidin zincir marketlerde kasiyerlik yapın deniliyor.” diyerek tepki gösterdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla, 1 Ocak 2026’dan itibaren büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunan ve nüfusu 30 bini aşan ilçelerdeki esnaflar için basit usulde vergilendirme sona erecek. Türkiye genelinde milyonlarca esnafın gelir vergisine geçeceği yeni düzenleme, Van’da da tartışmalara yol açtı. Van Bakkallar, Manavlar ve Kantinciler Odası Başkanı Eser Adıyaman, düzenlemeye sert sözlerle tepki göstererek, “Esnafa iyileştirme yapılması gerekirken işi daha da zorlaştırılıyor.” dedi.
BİNLERCE ESNAF GELİR VERGİSİ MUAFİYETİNİ KAYBEDECEK
Resmi Gazete’de yayımlanan ve yılbaşından itibaren yürürlüğe girecek Cumhurbaşkanlığı kararına göre, esnafa belli bir kazanca kadar gelir vergisi muafiyeti sağlayan basit usul vergilendirme kapsamından 17 büyükşehir daha çıkarılarak, bu illerde de gerçek usulde vergilendirmeye geçilecek. Böylece, her türlü ticaret erbabı, bakkallar, berberler, imalat, inşaat işleriyle uğraşanlar, otomobil tamircileri, servisler ve lokanta gibi küçük esnaf, 30 büyükşehirin tümünde, nüfusu 30 bini geçen büyük ilçelerde gerçek usulde vergilendirmeye tabi tutulacak. Büyükşehirlerde nüfusu 30 binin altındaki ilçelerde faaliyet gösteren taksi ve diğer şehir içi taşımacılık yapan mükellefler ile basit usul kapsamına giren diğer esnaf ise gereken şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edecek. Yeni düzenlemeyle, on binlerce esnaf gelir vergisi muafiyetini kaybedecek.
TAKSİ VE DOLMUŞLAR DA GERÇEK USULE GEÇECEK
Taksi, dolmuş, minibüs, otobüs gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanların vergilendirilmesi de büyükşehirlerin 30 bin üzeri nüfuslu ilçelerinde 1 Ocak 2026’dan itibaren basit usul yerine gerçek usulde olacak. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin kazançları, gelir vergisinden istisna tutulurken, bu kişiler yıllık gelir vergisi beyannamesi de vermiyor. Basit usulden yararlanmak için 2025 yılı için yıllık hasılatın 480 bin liranın altında olması şartı kapsamında, taksi ve dolmuşların plaka ve kiralama bedelleri dikkate alınarak, şehir içi yolcu taşımacılığının da basit usulden çıkarılmasına karar verildi.
GELİR VERGİSİ VE KDV’DEN MUAFİYET SONA ERECEK
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin kazançları, gelir vergisinden istisna tutuluyor. 2024 yılı için 340 bin TL’ye kadar, 2025 takvim yılı için ise 480 bin liraya kadar olan kazançlar muafiyet kapsamında değerlendiriliyor. Kazançları basit usulde değerlendirilen esnaf, gelir vergisi muafiyetinin yanı sıra istisna kapsamındaki kazançları için yıllık vergi beyannamesi vermiyor. Basit usulden yararlananlar, defter tutma zorunluluğundan muaf tutulurken, teslim ve hizmetler için de KDV vermiyor. Kendi mülkiyetindeki işyerinde faaliyet gösterenlerin, basit usul vergilendirmeden yararlanabilmesi için yıllık emsal kira bedelinin büyükşehirlerde 55 bin TL’yi aşmaması gerekiyor. Örneğin; 2024 yılı içerisinde 600 bin liralık mal alıp 1 milyon liralık mal satan ve yıllık 30 bin lira kira ödeyen bir esnaf basit usul kapsamında gelir vergisi vermiyor.
“ESNAFIN YARISI DÜKKAN KAPATIR”
Van Bakkallar, Manavlar ve Kantinciler Odası Başkanı Eser Adıyaman, alınan kararın esnaf üzerinde büyük yıkım yaratacağını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Şu an Van'da 400 yakın basit usule tabi esnafımız var. Esnaflarımızın gerçek usule geçmesi demek, yıllık 60-70 bin lira arasında vergi ödemeleri anlamına geliyor. Bunun yaklaşık 2 bin lirası muhasebe, stopaj, üç ayda bir ödenecek vergiler ve damga vergisiyle birlikte yıllık 50-60 bin lira civarında bir yük oluşturacak. Şu anda esnaflarımızın muhasebesini Bakkallar Odası olarak ayda 250 lira gibi cüzi bir miktara tutuyoruz çünkü basit usuldeler. Gerçek usule geçtiklerinde ise bu sistemin esnafı ayakta tutması mümkün olmayacak. Bunun sonucunda esnafların yarısı vergi terki verip işi bırakacak, dükkânlarını kapatacak. Geriye kalan yarısı ise bir şekilde ayakta kalmaya çalışacak. Oysa esnafa kolaylık sağlanması gerekirken tam tersine işleri daha da zorlaştırılıyor.”
“ESNAFIN KAZANCI ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA KALIYOR”
Adıyaman, basit usulde bir vergi mükellefinin yıllık satış miktarının 1 milyon 600 bin lira olduğunu belirterek, bu rakam aşıldığında esnafın zaten gerçek usule geçtiğini söyledi. Söz konusu tutarın aylığa bölündüğünde yaklaşık 132-140 bin lira civarında bir ciroya denk geldiğini ifade eden Adıyaman, “Şu anda basit usulde bir vergi mükellefinin yıllık satış miktarı 1 milyon 600 bin lira. Bu rakamı geçtiğinde zaten gerçek usule geçiyor. Bunu aylığa böldüğümüzde yaklaşık 132-140 bin liralık ciro yapması gerekiyor. Ancak bir bakkalın kar marjı en fazla yüzde 20. Tekel ürünlerinde bu oran yüzde 20-30 civarında. Dolayısıyla 130-140 bin liralık cironun yüzde 20’si 26 bin lira demektir. Yani aylık kazancı 26 bin lira olan esnaf, kirasını, elektriğini ödedikten sonra asgari ücretin altında kalıyor.” diye konuştu.
“YEREL ESNAFA KASİYERLİK DAYATILIYOR”
Adıyaman, zincir marketlerle rekabette zaten zor durumda olan esnafın bu karar sonrası ayakta kalamayacağını dile getirerek, şunları söyledi:
“Prim günlerimiz düşürülecek denildi ancak uygulama bir türlü hayata geçirilemedi. Zaten küçük esnaf, zincir market ve mağazalardan dolayı zor durumdaydı. Bizim küçük esnafa alenen ve açık açık deniliyor ki dükkanınızı kapatın, gidin bu zincir marketlerde kasiyerlik yapın. Bunların karşısında durmayın. Yerel esnaf olarak kalmayın, dükkanınızı kapatın, gidin zincir marketlerde kasiyerlik yapın deniliyor. Resmen alenen esnaflığı bırak kasiyerlik yap, bu deniliyor.”
“KARARNAME GERİ ÇEKİLMELİ”
Kararın esnafa “ihanet” olduğunu savunan Adıyaman, yetkililere çağrı yaparak, “Şu an hemen tüm yetkililere, devlet yetkililerine sesleniyorum. Zaten bu Cumhurbaşkanı kararnamesiyle çıktı. Ya bu kararname geri çekilmeli çünkü esnafa büyük bir ihanet olur. Çünkü esnaf zaten çok sıkıntılı durumda. Ya bu kararname geri çekilmeli ya da esnafa iyileştirilecek başka bir yol bulunmalı. Dediğim gibi esnaf bu vergiyi ödeyemez.” ifadelerini kullandı.
VAN’DA HANGİ İLÇELER ETKİLENECEK?
Van’da nüfusu 30 binin üzerinde olan ilçeler de yeni düzenlemeden doğrudan etkilenecek. Buna göre İpekyolu (356 bin 977), Erciş (170 bin 209), Tuşba (165 bin 885), Edremit (130 bin 768), Özalp (53 bin 966), Çaldıran (52 bin 614), Muradiye (42 bin 986) ve Başkale (41 bin 159) ilçelerinde faaliyet gösteren esnaflar 2026 yılından itibaren basit usulden çıkarılarak gerçek usulde vergilendirilecek. Böylece Van’ın büyük ilçelerindeki on binlerce küçük esnaf, gelir vergisi ve KDV muafiyetinden yararlanamayacak. Nüfusu 30 binin altında olan Gürpınar, Gevaş, Çatak, Saray ve Bahçesaray ilçeleri ise bu uygulamadan etkilenmeyecek.
Haber: Van 65 Haber